Chúng ta đã thấy cả Karat và Carat được sử dụng làm đơn vị đo trong ngành trang sức, đặc biệt là trang sức vàng và kim cương. Chúng ta thường trầm trồ về chiếc nhẫn đính hôn kim cương của một cô gái. Câu hỏi đầu tiên luôn là viên kim cương này mấy carat? Hoặc bạn sẽ luôn được nhân viên các hãng trang sức hỏi anh muốn một chiếc nhẫn đính hôn vàng 18K hay vàng 14K ạ?
Sự phong phú của ngôn ngữ nhân loại, dù là ở đâu, cũng luôn có hiện tượng đồng âm khác nghĩa phổ biến này. Bạn có thấy bối rối hoặc có chút tò mò về hai đơn vị đo này chứ. Những khái niệm phổ biến trong ngành trang sức cũng có câu chuyện phía sau. Chúng cực kì quan trọng đối với hoạt động kinh doanh mua bán, sở hữu và đeo đồ trang sức. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
Sự khác biệt giữa Karat và Carat là gì?
Nói một cách đơn giản, một là thước đo độ tinh khiết, và hai là thước đo trọng lượng. Một cái được kết hợp với kim loại, và cái còn lại gắn với đá quý hoặc đá bán quý. Bối rối? Hãy để chúng tôi diễn giải dễ hiểu hơn nữa.
Nói một cách đơn giản, độ tinh khiết của vàng được gọi là karat. Khi 24 trong số 24 phần là vàng, nó được coi là vàng nguyên chất. Đây là những gì được gọi là vàng 24kt. Tuy nhiên, mặc dù được đánh giá cao và đắt tiền nhưng vàng nguyên chất lại không hiệu quả để làm đồ trang sức. Nguyên nhân? Nó quá mềm. Để tăng độ bền và sức mạnh, vàng thường được trộn với các hợp kim. Số lượng của các hợp kim này được đo dựa trên mối quan hệ của chúng với 24 phần vàng. Chẳng hạn, 2 phần hợp kim và 22 phần vàng sẽ có độ tinh khiết bằng vàng 22kt. Tương tự, 6 phần hợp kim và 18 phần vàng sẽ có độ tinh khiết của vàng 18K. Các hợp kim khác nhau tùy thuộc vào việc đó là vàng trắng, vàng vàng hay vàng hồng. Vàng trắng sử dụng niken và kẽm, vàng hồng sử dụng đồng và vàng vàng sử dụng hỗn hợp niken, đồng, bạc và kẽm.
Mặc dù nghe có vẻ giống nhau nhưng karat và carat hoàn toàn không liên quan đến nhau, ít nhất là về ý nghĩa của chúng. Carat là thước đo trọng lượng của đá quý và đá bán quý. Nó thường được kết hợp với kim cương và thậm chí đã được tiêu chuẩn hóa thành 200 miligam cho loại đá này. 1 carat tương đương với 200 mg trọng lượng kim cương. Tuy nhiên, các loại đá quý khác, từ ngọc lục bảo đến ngọc bích và hồng ngọc, cũng được đo bằng đơn vị này. Vì thiên nhiên đã ban tặng cho mỗi loại đá quý những thuộc tính riêng biệt của nó – mật độ, trọng lượng, độ tinh khiết, v.v., nên kích thước trên mỗi carat có xu hướng khác nhau đối với từng loại đá quý. Vì vậy, một viên kim cương nặng 1ct có thể có kích thước rất khác, và có hình dáng không giống với một viên ngọc trai nước ngọt có cùng trọng lượng!
Nguồn gốc của từ Carat và Karat là gì?
Người ta tin rằng cả hai từ này đều xuất phát từ thuật ngữ keration trong tiếng Hy Lạp cổ đại có nghĩa là ‘hạt carob’ – thật khó tin phải không? Nhưng lời giải thích đằng sau nó có ý nghĩa. Cách đây rất lâu, trước khi hệ thống số liệu (hoặc bất kỳ hệ thống nào cho vấn đề đó!) được phát minh, mọi người phải tìm ra những cách khéo léo khác để đảm bảo rằng họ không bị lừa về trọng lượng và giá cả của đồ trang sức. Lúc đó, hạt carob là giải pháp! Chúng được sử dụng để đo trọng lượng của vàng và kim cương, đơn giản, vì chúng có kích thước và trọng lượng đồng nhất, và có xu hướng chính xác hơn bất kỳ thứ gì khác được tìm thấy trong tự nhiên.
Cả hai từ đã có một hành trình khá dài trước khi chúng tìm thấy vị thế hiện tại của chúng trong nghành trang sức. Chúng tôi đã lấy ra một vài đoạn trích về hành trình của chúng, từ lịch sử, cho bạn, điều này khá thú vị. Trong thời gian trị vì của mình ở Đế chế La Mã, Vua Constantine 1 đã giới thiệu một loại tiền xu bằng vàng nguyên chất có tên là Solidus để giảm lạm phát. Mỗi carob bean-carat tương đương với 1/24 đồng xu solidus vàng. Vì vậy, nó được liên kết với tỷ lệ 24 phần của nó, và đó là cách mà 24 karat vàng ra đời.
Mặt khác, từ carat cũng đi qua nhiều nơi trên thế giới. Khi đến Ả Rập, nó được biết đến với cái tên qirat, có nghĩa là vỏ đậu và có nghĩa là ‘trọng lượng của bốn hạt’. Sau đó, từ này được gọi là carratus trong tiếng Latinh, carato trong tiếng Ý, và cuối cùng là carat tiếng Pháp cổ, được dịch theo nghĩa đen là ‘thước đo độ tinh xảo của vàng’. Kể từ đó, thuật ngữ này đã bị mắc kẹt, mặc dù nó đã trải qua một số thay đổi về chính tả trên toàn thế giới. Nó lần đầu tiên được đánh vần là ‘karat’ vào đầu những năm 1900 khi nhà văn nổi tiếng người Mỹ, O Henry, sử dụng nó trong một trong những câu chuyện của ông. Nếu từ đó đủ tốt với một nhà văn, thì nó cũng đủ tốt cho tất cả chúng ta! Và vì vậy nó là cái tên bị mắc kẹt.
Thuật ngữ nào được sử dụng cho vàng – Carat hoặc Karat?
Karat là cách sử dụng chính xác để đo độ tinh khiết của vàng ở Hoa Kỳ. Carat chỉ được sử dụng cho trọng lượng đá quý. Nhưng sau đó, như một câu nói nổi tiếng, “Chúng ta bị ngăn cách bởi một ngôn ngữ chung.” Ở nhiều nơi trên thế giới, chẳng hạn như Vương quốc Anh và Úc, carat được sử dụng cho độ tinh khiết của vàng và trọng lượng của đá quý. Chúng tôi cho rằng sẽ ổn nếu bạn nhìn vào đồ trang sức của mình, và biết những gì bạn đang sở hữu cái gì.
Tại sao Karat được viết tắt bằng chữ K?
Đơn giản vì nó là chữ cái viết tắt đầu tiên của đơn vị đo độ tinh khiết của vàng. Điều quan trọng là đảm bảo rằng bạn biết độ tinh khiết của vàng để mua. Nếu đồ trang sức của bạn ghi 14K, thì 14 phần (hoặc karat) là vàng nguyên chất và 10 phần là kim loại khác. Bạn không nên trả nhiều hơn cho giá trị thực sự của món trang sức bạn thích. Ngoài ra, khi bạn nhìn thấy chữ viết tắt K, bạn biết nó nhất thiết đề cập đến độ tinh khiết. Không có sự nhầm lẫn giữa k và ct – cái sau là chữ viết tắt của trọng lượng carat đá quý.
Làm thế nào bạn có thể kiểm tra chéo độ tinh khiết của vàng?
Để xác định trọng lượng karat của đồ trang sức bằng vàng của bạn, bạn có thể tin lời thợ kim hoàn của bạn, hoặc yêu cầu chứng nhận của bên thẩm định thứ ba uy tín tại địa phương. Đây là lý do tại sao việc đến một thương hiệu có uy tín và mua một món đồ trang sức được chứng nhận có độ tinh khiết chính xác là điều đúng nhất bạn nên làm. Làm thế nào để bạn đảm bảo tính hợp pháp của đồ trang sức nếu bạn mua nó từ một thợ kim hoàn mới thành lập hoặc không nổi tiếng? Luôn luôn có các đơn vị thẩm định thứ ba uy tín có thể đảm bảo quyền lợi cho bạn. Hãy mang chúng đi kiểm định. Những đơn vị thẩm định uy tín trên thị trường kiếm sống bằng sự thật. Họ phải chịu trách nhiệm pháp lý với những chứng thư họ đóng dấu. Bạn không cần phải lo lắng gì cả. Mọi chuyện đơn giản hơn nhiều với việc đo lường trọng lượng carat kim cương. Đặt nó lên bàn cân, và bạn đã hoàn thành. Đương nhiên bạn phải đảm bảo đó là một viên kim cương rồi. Lại là câu chuyện chứng thư. Ở Việt Nam, ai đã từng sở hữu một món trang sức kim cương, hoặc từng tìm hiểu về kim cương, hoặc làm trong lĩnh vực trang sức, đều quen thuộc với chứng thư GIA hoặc GIV.
Nhiều Karat vàng là tốt nhất cho đồ trang sức?
Công bằng mà nói, không có câu trả lời chính xác cho điều này. Điều duy nhất chúng tôi chắc chắn là bạn nên tránh 24K hoặc vàng nguyên chất không có hợp kim vì nó quá mềm và dễ uốn. Điều đó không có nghĩa là bạn không thể nhặt các thỏi vàng hoặc đồng xu có kích thước 24K. Ở một số khu vực địa lý như Châu Á và Châu Phi, nơi đồ trang sức bằng vàng được coi là một khoản đầu tư quý giá, vàng 22K được ưa chuộng hơn, nhưng chỉ ở dạng đồng xu hoặc thỏi vàng chứ không phải đồ trang sức bằng vàng. Khi mua trang sức vàng 18K hoặc 14K, sự hiện diện của hợp kim giúp trang sức bền hơn, nhưng bạn vẫn phải lưu ý đến chất lượng và vỏ ngoài theo đó chứ không chỉ là vẻ bề ngoài. Vàng 18k đang nổi lên như một sản phẩm yêu thích của thế giới – nó đạt đến điểm cân bằng giữa giá cả, độ bền và giá trị. Tuy nhiên, phải nói rằng, đối với một số thiết kế cần chạm khắc kim loại chắc chắn hơn, và bám chắc hơn vào những viên đá quý nặng, Vàng 14k là sự lựa chọn lý tưởng. Nó không chỉ mạnh mẽ mà còn linh hoạt và có giá thấp hơn một chút.
Bao nhiêu carat là tốt cho trang sức kim cương?
Đây là một câu hỏi khiến chúng tôi cũng bối rối như bạn. Không có giới hạn nào cho viên kim cương của bạn. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào ngân sách của bạn, và mức độ bạn sẵn sàng nuông chiều bản thân trong sự sang trọng. Sự ưu ái vốn không có chi phí hay mức giá cố định, đặc biệt khi nó là một thứ gì đó mê hoặc như đồ trang sức! Bạn có thể mua một viên kim cương có trọng lượng nhỏ nhất hoặc hơn. Những người nổi tiếng, hay những người có giá trị tài sản ròng cao, thích những thứ khổng lồ. Một trường hợp điển hình là nữ ca sĩ Beyoncé gần đây đã đeo một chiếc vòng cổ kim cương có viên kim cương màu vàng khổng lồ 128,54 carat. Nhưng đó là chuyện của cô ấy. Bất cứ món trang sức nào với vài chục điểm, hay vài carat kim cương đều tuyệt vời. Hãy luôn tính đến điểm của 3 chữ C khác nữa– màu sắc, đường cắt và độ trong.